Asuntu : 𝐓𝐢𝐦𝐨𝐫-𝐋𝐞𝐬𝐭𝐞 𝐇𝐚𝐥𝐨 𝐃𝐢𝐬𝐤𝐮𝐬𝐚𝐮𝐧 𝐍𝐢́𝐯𝐞𝐥-𝐀𝐚𝐬 𝐚𝐭𝐮 𝐅𝐨́ 𝐅𝐨𝐤𝐮 𝐛𝐚 𝐃𝐞𝐳𝐞𝐧𝐯𝐨𝐥𝐯𝐢𝐦𝐞𝐧𝐭𝐮 𝐅𝐮𝐭𝐮𝐫𝐮
Data Publica : 17 Sep 2025
Descrisaun :

DILI, 15 Setembru 2025 — Ministériu Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE) hala'o hela diskusaun grupu nível-aas (Focus Group Discussion - FGD) iha Hotel Timor durante loron tolu (15-17 Setembru). Atividade ne'e ho títulu "High-Level Focus Group Discussion Toward the Advancement of Sustainable Development and Economic Diversification" ne'ebé ho objetivu atu avalia progresu husi Planu Dezenvolvimentu Estratéjiku (PED) 2011-2030 no hodi halibur hanoin sira ba Planu Dezenvolvimentu Médium Prazu 2026-2035.

Iha diskusaun ne'e, Ministru Juventude, Desportu, Arte no Kultura (MJDAK), Nelyo Isaac Sarmento, partisipa ativamente hodi kontribui ho ninia perspetiva kona-ba dezenvolvimentu rekursu umanu, liu-liu iha área juventude no desportu.

Avaliasaun no Identifikasaun Dezafiu

Governu Timor-Leste enkomenda ona konsorsiu ida atu avalia PED 2011-2030. Konkluzaun inisiál husi avaliasaun ne'e hatudu katak iha progresu signifikativu iha área hanesan matrikula eskolár no saúde inan nian, maibé sei iha dezafiu boot sira. Dezafiu sira ne'e inklui volatilidade fiskál, oportunidade servisu ne'ebé sei limitadu, dependénsia ba reseita husi Mina-rai, no fragmentasaun institusionál.

"Avaliasaun ne'e la'ós de'it ezersísiu ida kona-ba relatóriu realizasaun sira, maibé nu'udar momentu reflesaun nasionál ida," dehan Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku, Gastão Francisco de Sousa. "Liuhosi diálogu ne'e, ami hakarak garante katak ami-nia dalan dezenvolvimentu futuru nian la'ós de'it inklui lisaun husi pasadu, maibé mós hatán ba ezijénsia sira hosi ami-nia povu."

Partisipasaun Sosiál no Governu Nian

Diskusaun ne'e halibur hamutuk parte interesada oioin, inklui Ministru sira, peritu tékniku sira, parseiru dezenvolvimentu, reprezentante sosiál sivíl, no lider husi setór privadu. Partisipasaun sira ne'e kritiku tebes hodi kontribui ba dezenvolvimentu nasionál nian.

Sérii diskusaun ne'e nu'udar parte husi ajenda reforma nasionál. Planu Médium Prazu 2026-2035 hanesan oportunidade istóriku ida atu muda papel Estadu nian husi autór ekonómiku prinsipál ba fasilitadór inisiativa privadu, no husi planeamentu ne'ebé haketak ba governasaun ne'ebé integradu.

Rezultadu husi FGD ne'e sei lori mai hanoin klaru sira ne'ebé bele define prioridade, objetivu ne'ebé bele sukat, no opsaun polítika ne'ebé kredivel ba Planu Médium Prazu.

#GovernuTL #MPIE #MJDAK #PlaneamentuNasionál #Dezenvolvimentu #TimorLeste #MídiaMJDAK


Voltar

Galeria


Video

Dokumentus