Press Release

Tribunál  Rekursu Aprezenta Ezekusaun OJE 2025 iha Audensia Publika ho Komisaun A PN

17 Oct 2025
Press Release Image
Informasi Lengkap
Asuntu

Tribunál  Rekursu Aprezenta Ezekusaun OJE 2025 iha Audensia Publika ho Komisaun A PN

Data Publica

17 Oct 2025

Descrisaun

 Prezidente Tribunál Rekusu, Dr. Afonso Carmona ho Diretor sira Adminstrasaun Tribunais nian partisipa iha audiénsia públika ne’ebé hala’o iha loron 15 Outubru 2025 ho Komisaun Asuntus Konstitusionais no Justisa (Komisaun A) iha Sala Komisaun A, Parlamentu Nasionál, kona-ba ezekusaun orsamentu 2025 no apresisaun ba proposta OJE ba tinan 2026. ©MediaGVMAP

Díli, 16 Outubru 2025 – Durante audiensia, Prezidente Tribunal Rekursu halo aprezentasaun uluk ba deputadu sira, kona-ba ezekusaun orsamentu Tribunais durante tinan 2025, too fulan outubro atinji $3.292.883,63 ka 79,3%  hosi total orsamentu $4.670.395 aprovadu ba 2025 nian.

 Nune’e mós,  ezekusaun ba kada kategoria Tribunais nian iha fulan outubro ba saláriu no vensimentu atinji 75%, Bens no Servisu 91,2% no Kapitál Menór atinji 91,5%.

Iha apresiasaun ba proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE)  ba  tinan 2026 Tribunais,  ne’ebé prevé ho valór totál $8.174.725 ne’ebé hatudu aumenta signifikativu tebes $3.504.330, ka aumenta pursentu 75%, kompara ho orsamentu tinan 2025 nian ne’ebé ho totál montante $4.670.395. Tuir explikasaun hosi Prezidente Tribunal Rekursu sublinha katak b OJE Tribunais nina ba Tinan 2026 iha aumentu makas tanba atu finansia instalasaun no funsionamentu Tribunal Supremu Justisa (TSJ). TSJ ne’e nu’udar pilar importante ida hodi konsolida sistema judisiál iha país.

Tuir informasaun ne’ebé hato’o, orsamentu ne’e sei kobre kustu hosi nomeasaun Juíz Konselleiru na’in-7 no Juíz Desembargadór na’in-9 ba Supremo Tribál Justisa, ne’ebé sei aumenta despeza iha kategoria Saláriu no Vensimentu.

Proposta orsamentál ba tinan 2026 prevé aumenta signifikativu iha kategoria hotu-hotu. Iha Komisaun A, PN, Prezidente Tribunál Rekursu enfatiza katak aumentu ne’e esensiál hodi garante funsionamentu justisa ne’ebé efisiente:

Iha audiénsia ne’e mós, Tribunais hato’o relatóriu ezekusaun orsamentál ba tinan 2025. To’o fulan Outubru 2025, ezekusaun atinje ona $3.292.883,63, ka 79,3% hosi orsamentu totál ne’ebé aloka.

  • Bens no Servisu hatudu ezekusaun ne’ebé boot liu ($700.287,50, ka 91,2%).
  • Saláriu no Vensimentu ezekuta $2.592.596,13 (75%).
  • Kona-ba Kapitál Menór, Tribunais esklarese katak maski ezekusaun ne’e 91,5%, maibé pagamentu sei zero tanba atrasu entrega material hosi fornesedór sira. Pagamentu sei prosesa bainhira material sira entrega ona iha fulan Outubru no fulan  Novembru.

Atu finaliza sira-nia aprezentasaun, Tribunais subliña katak orsamentu ne’e mós reflete vizaun atu hadi’a kondisaun infraestrutura Tribunais existente sira. Osan alokadu ba Kapitál Dezenvolvimentu ($466.000) ne’e atu reabilita fatin-fatin ne’ebé presiza melloria urjente hodi oferese servisu judisiál ne’ebé di’ak liu ba povu.

Orsamentu ne’e sei distribui liuhosi programa tolu prinsipál: Programa 171 (Aprosima Servisu ba Povu), Programa 392 (Asesu ba Justisa) no Programa 510 (Funsionamentu no Dezenvolvimentu Institusionál), ne’ebé hatudu kompromisu Governu nian atu konsolida setor justisa nian iha país. ©MediaGVMAP

Fontes: Tribunál  Rekursu Aprezenta Ezekusaun OJE 2025 iha Audensia Publika ho Komisaun A PN | Portal GVMAP

Galeria

Laiha Imajen iha Galeria

Video

Laiha Video

Dokumentus

Laiha Dokumentus