Press Release

GOVERNU KOMPROMETIDU ATU HADI’A FETO RURÁL SIRA-NIA MORIS LIUHUSI KOMPROMISU DEKLARASAUN MAUBISSE-III IHA DIÁLOGU HO FETO RURÁL SIRA IHA ÁMBITU SELEBRASAUN LORON INTERNASIONÁL FETO RURÁL

17 Oct 2025
Press Release Image
Informasi Lengkap
Asuntu

GOVERNU KOMPROMETIDU ATU HADI’A FETO RURÁL SIRA-NIA MORIS LIUHUSI KOMPROMISU DEKLARASAUN MAUBISSE-III IHA DIÁLOGU HO FETO RURÁL SIRA IHA ÁMBITU SELEBRASAUN LORON INTERNASIONÁL FETO RURÁL

Data Publica

17 Oct 2025

Descrisaun

Leimea-Kraik, 15 fulan-outubru Tinan 2025__S.E. Sekretária Estadu ba Igualdade, Sra. Elvina Sousa Carvalho hamutuk ho Prezidente Grupu Feto Parlamentár Timor-Leste (GMPTL-sigla Portugés), Distinta Deputada Sra. Aliança da Conceicão Araújo; Prezidente Komisaun F Parlamentu Nasionál ne’ebé trata Asuntu Saúde, Igualdade Jéneru no Inkluzaun Sosiál, Distinta Deputada Sra. Maria Gorumali Barreto; Reprezentante entidades implementadór Deklarasaun Maubisse-III (DM-III) no Reprezentante Aútoridade Munisipál Ermera hala’o Diálogu ho Feto Rurál sira iha Ámbitu selebrasaun Loron Internasionál Feto Rurál, iha Suku Leimea-Kraik, Hatulia A, Munisípiu Ermera.

Diálogu ne'e ho objetivu atu hakbesik an ba feto rurál sira hodi rona dezafiu sira ne’ebé feto rurál sira infrenta durante ne’e; Hametin konsensaun kona-ba importánsia husi feto rurál sira-nia partisipasaun iha prosesu dezenvolvimentu rurál no agrikultura; Identifika obstákulu sira ne’ebé mak feto rurál sira hasoru iha sira-nia moris loroloron hanesan asesu limitadu ba edukasaun no formasaun sira, limitasaun asesu ba rai, kréditu no teknolojia, violénsia bazeia ba jéneru no diskriminasaun.

Durante diálogu, reprezentante feto rurál sira hato’o preukupasaun ba ministériu relevante sira mak hanesan Minstériu Obras Públiku atu hadi’a Estrada hodi nune’e bele fasilita lori feto rurál Leimea-Kraik nia produtu lokál asesu ba merkadu, no asesu ba sáude no edukasaun tanba durante ne’e sira-nia oan ladun asesu di’ak ba edukasaun tanba eskola iha aldeia balun profesores laiha.

Hatán ba preokupasaun sira ne’e distinta deputada Sra. Maria Gorumali Barreta hateten katak sei lori problema feto rurál sira nian ne’e hodi diskute ho ministériu relevante sira.

Entertantu iha sesaun diálogu, Sua Exelénsia Sekretária Estadu ba Igualdade, Sra. Elvina Sousa Carvalho subliña kompromisu IX Governu Konstitusionál nian atu hakbi’it feto sira iha área rurál, katak Governu iha ona polítika nasionál atu empodera feto iha ekonomia liuhusi Kompromisu Deklarasaun Maubisse ne'ebé mak komprometidu ona husi entidades Governu 17 no BNCTL atu hasa'e kapasidade feto rurál sira tuir papél no responsabilidade ne'ebé entidade hirak-ne'e iha.

S.E. Sra. Elvina Sousa Carvalho garante katak feto rurál sira-nia lian bele rona husi reprezentante liña ministerais sira hodi hato’o ba Ierarkia másimu sira nune’e bele reflete iha planu estratéjia dezenvolvimentu nasionál sira, maibé nafatin husu ba feto rurál no komunidade sira bainhira iha problema ruma tenke aprezente mós ho dadus atu nune’e sai hanesan faktus ne’ebé forte atu Governu Sentrál bele responde no konsidera iha programa prioridade nasionál nian.

Exelénsia SEI mós akresenta katak liuhusi diálogu ne’e, parte Governu bele hatene didi’ak kona-ba nesesidade no problema sira ne’ebé mak feto rurál sira hasoru, nune’e bele dezenvolve estratéjia hodi fó apoiu no kapasita feto rurál atu bele partisipa iha prosesu dezenvolvimentu rurál no agrikultura ho maneira ne’ebé efetivu.

Liña ministériu sira ne’ebé partisipa iha diálogu mak hanesan reprezentante husi Vise Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntu Sosiais no Ministru Dezenvolvimentu Rurál no Abitasaun Komunitária, Ministériu Ensino Superior, Minitériu Obras Públiku, Ministériu Agrikultura no Peskas (MAP), Ministériu Saúde, ministériu Edukasaun, Ministériu Planeamentu Estratéjiku (MPIE), Sekretariu Estadu Formasaun Profesionál no Empregu (SEFOPE), Sekretariu Estadu Kooperativa (SEKoop), Ministériu Juventude Desportu Arte no Kultura (MJDAK), Ministériu Interior, Ministériu Solidaredade Sosiál no Inkluzaun (MSSI), Ministériu Administrasaun Estatal (MAE), Ministériu Comercio Industria (MCAI), Ministériu Telekomunikasaun (MTK), Acbit, INDICA no Banco Nacional Comrecio Timor-Leste (BNCTL), no Parseiru Care Internasionál, Hamanasa, TOMAK no Parseiu Apoiu Plan Internasionál, UN Women no PROSIVU.

Diálogu ne'e konklui ho kompromisu liña ministeriais sira-nian liga ho Deklarasaun Maubisse atu implementa hodi lori moris-di'ak ba feto rurál sira-nian iha Timor laran tomak.

#Média-SEI#

Fontes: https://www.facebook.com/share/p/14Q9XeVuZGM/

Galeria
Video

Laiha Video

Dokumentus

Laiha Dokumentus