Press Release

MPIE Aprezenta Ninia Kna’ar Prinsipál Iha Semináriu Panorama Orsamentál 2026

20 Oct 2025
Press Release Image
Informasi Lengkap
Asuntu

MPIE Aprezenta Ninia Kna’ar Prinsipál Iha Semináriu Panorama Orsamentál 2026

Data Publica

20 Oct 2025

Descrisaun

Ministériu Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE) ninia kna’ar prinsipál mak halo konsepsaun koordenasaun no avaliasaun ba polítikas iha área promosaun no dezenvolvimentu sósiu-ekonómiku liu husi planeamentu estratéjiku integradu, rasionalizasaun rekursu finanseiru no ssume responsabilidade konaba implementasaun Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu 2011-2030, ne’ebé refere liu ba infraestrutura, planeamentu no ordenamentu teritóriu no planeamentu urbanu.

Deklarasaun ne’e hato’o husi Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku, Gastão Sousa, iha semináriu Panorama Orsamentál 2026 ba loron daruak, sexta-feira ne’e iha auditóriu Kay Rala Xanana Gusmão, Ministériu Finansa, Dili.

Governante ne’e afirma ezekusaun orsamentu MPIE, ajénsia tutelada sira inklui fundu infraestrutura iha tetu orsamentu 2025 atinji ona 67,22 % inklui komitmentu koresponde ba USD 2,901,751, iha ne’ebé MPIE ezekuta ona, 63.03%, ADN.IP 72%, CNA 67%, FDCH 63% no SGP 30%. 

Responsável máximu MPIE ne’e akresente, husi ezekusaun ne’ebé aprezenta, mai ho rezultadu prinsipál sira maka hanesan hadi’a investimentu iha infraestrutura ho kualidade, finaliza no publika ona MPIE ninia planu estratéjiku ba tinan lima períodu 2025-2029, garante transparánsia no akontabilidade iha implementasaun projetu infraestrutura sira liu husi ADN.IP no ordenamentu teritoráal marka progresu signifikativu ida ba dezenvolvimentu nasionál liu husi aprova no lansa ona Planu Munisipál Ordenamentu Teritoriál (PMOT) ba munisípiu lima hanesan Baucau, Bobonaro, Ermera, Lautem no Viqueque, no  halo mós investimentu iha rekursu umanu ba dezenvolvimentu sósiu-ekonómiku hodi asesu ba merkadu.

Ministru Gastão Sousa mós akresenta, Governu komprometidu atu harii Banku Nasionál ba Dezenvolvimentu (BNDTL) tanba ne’e MPIE hamutuk ho MCAE no Ministériu Finansa estabelese ona ekipa téknika ida iha tinan 2025 hodi prepara estabelesimentu Banku refere ho apoiu husi Asia Development Bank (ADB).

Alende ne’e, atinjimentu ida tan maka kabu submariñu fibra óptika ne’ebé finalizadu ona no kontinua ba ninia operasionalidade komersiál.

Entretantu ba Orsamentu Jerál Estadu 2026 MPIE define ninia prioridade estratéjiku lima maka hanesan, promove dezenvolvimentu teritóriu ida ho ekilíbriu, integrradu no sustentável, promove enkuadramentu planeamentu integrradu ba médiu no longu prazu, promove ambiente investimentu públiku ida amigável hodi atrai investór nasionál no internasionál iha setór produtivu sira, asegura dezenvolvimentu infraestrutura públika inklui garante prestasaun servisu ba públiku ho kualidade no transparente.

Hatan konaba kestaun ne’ebé koloka husi reprezentante sosiedade sivil ligadu ho planeamentu integradu liuliu projetu infraestrutura iha kosta sul konaba osan hira maka sei uza no bainhira maka projetu hirak ne’e konklui, Ministru MPIE explika projetu kosta sul liuliu konkursu sira la’o hela enkuantu ba estudu sira finansiadu ho Orsamentu Jerál Estadu.

Tama ba loron daruak semináriu Panorama Orsamentál 2026, aleinde Deputadu sira husi Komisaun C, marka mós prezensa husi reprezentante ONG nasionál no internasionál inklui entidade relevante sira.

Fontes: https://vmap.gov.tl/2025/10/20/mpie-aprezenta-ninia-knaar-prinsipal-iha-seminariu-panorama-orsamental-2026/

Galeria

Laiha Imajen iha Galeria

Video

Laiha Video

Dokumentus

Laiha Dokumentus