Asuntu : 𝐒𝐄𝐅, 𝐀𝐁𝐄𝐑𝐓𝐔𝐑𝐀 𝐓𝐑𝐄𝐈𝐍𝐀𝐌𝐄𝐍𝐓𝐔 𝐏𝐑𝐎𝐅𝐄𝐒𝐈𝐎𝐍𝐀́𝐋 𝐁𝐀 𝐌𝐄𝐌𝐁𝐑𝐔 𝐂𝐎𝐑𝐏𝐔 𝐆𝐔𝐀𝐑𝐃𝐀 𝐅𝐋𝐎𝐑𝐄𝐒𝐓𝐀 𝐒𝐈𝐑𝐀 𝐇𝐎𝐃𝐈 𝐊𝐎𝐌𝐁𝐀𝐓𝐄 𝐈𝐍𝐒𝐄𝐍𝐃𝐈𝐔 𝐅𝐋𝐎𝐑𝐄𝐒𝐓𝐀 Liquiça, 20 Outobru 2025| 𝐒𝐮𝐚 𝐄𝐱𝐜𝐞𝐥𝐞̂𝐧𝐜𝐢𝐚 𝐒𝐞𝐜𝐫𝐞𝐭𝐚́𝐫𝐢𝐨 𝐝𝐞 𝐄𝐬𝐭𝐚𝐝𝐨 𝐝𝐚𝐬 𝐅𝐥𝐨𝐫𝐞𝐬𝐭𝐚𝐬 𝐄𝐧𝐠. 𝐅𝐞𝐫𝐧𝐚𝐧𝐝𝐢𝐧𝐨 𝐕𝐢𝐞𝐢𝐫𝐚 𝐝𝐚 𝐂𝐨𝐬𝐭𝐚, 𝐒.𝐇𝐮𝐭, Abertura ba Treinamentu Profesionál ba Membro Corpu Guarda Floresta (CGF), hamutuk nain 15, Konaba Kombate Insendiu Floresta iha teritoriu Timor-Laran tomak, Segunda-feira ne'e iha Sentru Viveirus Permanente Maubara, Munisípiu Liquiça. Iha intervensaun 𝐒𝐮𝐚 𝐄𝐱𝐜𝐞𝐥𝐞̂𝐧𝐜𝐢𝐚 𝐒𝐞𝐜𝐫𝐞𝐭𝐚́𝐫𝐢𝐨 𝐝𝐞 𝐄𝐬𝐭𝐚𝐝𝐨 𝐝𝐚𝐬 𝐅𝐥𝐨𝐫𝐞𝐬𝐭𝐚𝐬, informa objetivu husi Treinamentu ida ne'e atu Aumenta Kapasidade Teknika ba Corpu Guarda Floresta sira, Disipliña Operasionál no Koalia Partilha Esperensia iha Área Prevensaun no oinsa bele Kombate Insendiu Floresta iha Teritóriu Timor-Laran tomak. "Impaktu husi insendiu maka bele afeta ba mudansa klimatika no mós bele prezudika ba dezenvolvimentu hotu-hotu ne'ebé lao iha rai laran. Tanba nee mak ita tau mós prioridade ba Insendiu sira ne'ebe akontese iha ita nia Munisípiu sira hanesan, Dili, Ermera, Manatutu, Baucau, Aileu, Liquiça, Bobonaro no RAEOA-Oecuse" dehan S.E.SEF. S.E. SEF, informa liu tan katak, liu husi foramsaun ida ne'e maka bele kapasita no fo konesimentu ba ita nia Corpu Guarda Floresta(CGF) sira atu bele lori hanesan bukae ida hodi kontinua halo sensibilizasaun ba komunidade sira iha área tarzetu sira ne'ebé risku ba ema sunu rai. "Insendiu ne'e akontese iha buat rua mak hanesan insendiu halo husi atitude ema nian no mós natural, tanba ne'e husu ba Corpu Guarda Floresta sira atu aproveita tempu ho diak hodi simu materia ne'ebé formador sira fó atu nune'e bele implementa iha terenu vainhira mosu insendiu ruma akontese" hateten S.E. SEF. Aleñde ne'e mós S.E. SEF, fó orientasaun ba Corpu Guarda Floresta sira iha terotóriu Timor-Laran tomak atu kontinua nafatin halo patrolamentu prevensaun ba fatin risku sira, nune antes insendiu ruma akontese ita halo ona prevensaun, laos akontese insendiu mak ita foin ba terenu hodi halo kombate Insendiu ne'e labele. Mensajen 𝐒𝐮𝐚 𝐄𝐱𝐜𝐞𝐥𝐞̂𝐧𝐜𝐢𝐚 𝐒𝐞𝐜𝐫𝐞𝐭𝐚́𝐫𝐢𝐨 𝐝𝐞 𝐄𝐬𝐭𝐚𝐝𝐨 𝐝𝐚𝐬 𝐅𝐥𝐨𝐫𝐞𝐬𝐭𝐚𝐬 ba públiku tomak atu kombate insendiu nafatin kolabora hodi labele sunu rai no tesi ai, kuandu komunidade kolabora maka ita nia nasaun sei matak hanesan mos ho nasaun sira seluk nian, husu ba komunidade sira hotu kuda ai iha ita nia kintal no propriedade estadu nian hodi hamatak nia nasaun. Iha fatin hanesan Instructor Centro Formação APC, Sr. Urbano dos Santos, informa tanba deit responsabilidade iha área dezastre maka halo ita hamutuk hodi fahe esperensia ba malu hodi kombate insendiu ita teritóriu Timor, insendiu floresta ne'e problema ne'ebe ita hotu akompana fo impaktu ba komunidade balun lakon rekursu. "Formasaun ida ne'e importante tebes ba ita boot sira nain 15 atu bele aproveita tempu ho diak hodi kapta buat ruma hodi ba aplika iha terenu, karik akontese insendiu ita sei servisu hamutuk tanba nee risku tebes ba ita nia vida" hateten nian. Tanba iha tinan hirak liu ba kotuk Autoridade Proteção Civil(APC), Bombeirus ho Corpu Guarda Floresta servisu hamutuk hosi kombate insendiu ne'ebé akontese iha Munisípiu Ermera to'o Liquiça ita lakon buat barak, tanba ne'e liu husi formasaun ida ne'e ami fahe ami nia esperensia ba kolega formandu sira, tanba durante nee ita servisu kolabora malu hodi kombate insendiu iha foho lolon sira. Formador ne'e husu ba formandu Corpu Guarda Floresta(CGF), nain 15 atu aproveita oportunidade tempu ho diak hodi bele eleva floresta nune'e bele prevene no kombate insendiu ne'ebé akontese iha tinan-tinan. Bainhira remata abertura ba Treinamentu ne'e 𝐒𝐮𝐚 𝐄𝐱𝐜𝐞𝐥𝐞̂𝐧𝐜𝐢𝐚 𝐒𝐞𝐜𝐫𝐞𝐭𝐚́𝐫𝐢𝐨 𝐝𝐞 𝐄𝐬𝐭𝐚𝐝𝐨 𝐝𝐚𝐬 𝐅𝐥𝐨𝐫𝐞𝐬𝐭𝐚𝐬, Kontinua halo observasaun hodi hare diretamente ba Ai-oan sira ne'ebé dadaun ne'e tekniku sira kuda iha Viveirus Permanente Maubara. Observasaun ne'e hodi fo asistensia tekniku ba implementador sira ne'ebé produs ai-oan iha viveirus hodi nune'e iha tempu udan tau rai Ai-oan sira ne'ebé produs bele preparadu ona hodi distribui ba Komunidade bazeia ba planu no programa ne'ebé maka hetan ona aprovasaun iha Orsamento Geral de Estado tinan 2025. #Média G-SEF
Data Publica : 21 Oct 2025
Descrisaun :