Asuntu : 𝐌𝐅 𝐇𝐀𝐋𝐀’𝐎 𝐀𝐔𝐃𝐈É𝐍𝐒𝐈𝐀 𝐏Ú𝐁𝐋𝐈𝐊𝐀 𝐇𝐎 𝐏𝐀𝐑𝐋𝐀𝐌𝐄𝐍𝐓𝐔 𝐍𝐀𝐒𝐈𝐎𝐍Á𝐋 Díli-Kinta 23/10/2025 S.E. Ministra Finansas Sra. Santina José Rodrigues F. Viegas Cardoso, S.E Vise-Ministra Finansas Sra. Felícia Claudinanda Cruz Carvalho, hala’o audiénsia Públika ho Komisaun C, D, F, no G, Parlamento Nasionál, ho objetivu aprezenta ba distintu deputadu sira kona-ba Orsamentu Jerál Estadu 2026 ho tema “Investimentu iha Transformasaun Nasionál, Integrasaun Rejionál, no Dezenvolvimentu Inkluzivu.” Durante intervensaun iha S.E Ministra Finansas aprezenta, orsamentu konsolidadu totál us$2,291 milliaun (aumentu 5.2% kompara ho OJE 2025). orsamentu efektivu (la inklui alokasaun ba veteranus no seguransa sosiál): US$1,936.5 miliaun ba programa prinsipál sira. Alokasaun Sosiál: US$354.6 Miliaun (15%) aloka ba benefísiariu diretu (veteranu no seguransa sosiál). Perspetiva Ekonómika no Risku Fiskál, Projesaun Kresimentu Produtu Internu Brutu (PIB) La’ós-Minarai (2025 & 2026): Estável iha 4.5%, dudu husi ezekusaun orsamentu ne'ebé di'ak no atividade setór privadu ne'ebé aumenta. Dezafiu Fiskál: 59.5% husi PIB no Fundu Petrolíferu bele hotu iha 2037 se laiha reseita foun ka reforma fiskal kompriensivu. Aleinde ne’e despeza konsolidade proposta OJE 2026 totál 2.291 milloens fahe ba kategoria Salariu no Vensimentu, Bens no Servisu, Transferensia Públika, Kapitál Minor no Kapitál Dezenvolvimentu. Kompara ho despeza konsolidada OJE 2025 totál 2.177,2 milloens, nune’e hetan aumentu ba 5.2%. Impaktu husi OJE 2026 nian, parte ekonomika, kresimentu PIB 4.3%, empregu (liu husi procurement reform bele hadia kapasidade ezekusaun liuliu kapitál dezemvolvimentu. Nunee bele kria kampu traballu (liga treinamentu ne’ebe fornese husi SEFOPE no sentru treinamentu sira ba ezekusaun maun de obra ka implementasaun projetu públiku sira), dudu setor privadu (asesu ba finansiamentu/kreditu, treinamentu halo planu negosiu, padraun kontabilidade/accounting standard, promove investimentu iha setor produtivu no Small Medium Micro Enterprises (BNDTL no BNCTL). Parte social, alvu ba grupu vulneravel sira hodi kontribui ba hamenus ema kbi’it laek sira, empoderamentu joven liu husi sentru treinamentu no oportunidade servisu. Parte seguransa no relasaun externa, kontinua mantein estabilidade no hametin koperasaun rejionál. Audiensia públika ne’e hetan prezensa másimu husi distintu deputadu sira, Xefe Gabinete Ministra Finansas, Xefe Gabinete Vise-Ministra Finansas, Diretór Jerál sira inklui tékniku husi Ministériu Finansas.
Data Publica : 27 Oct 2025
Descrisaun :